“Voordat wij een relatie kregen en in Stein gingen wonen, woonde Lei lang in Thorn. Daardoor kwamen we regelmatig in Midden-Limburg. Toen Natuurbegraafplaats Bergerbos nog maar net bestond, kwamen we er per toeval een keer met een wandeling. We waren verrast dat hier mensen begraven lagen en vonden het direct heel mooi. We zeiden tegen elkaar dat we dat later ook zouden willen.
Toen hij begin zestig was, kreeg Lei de eerste symptomen van dementie. Toch duurde het lang voordat de juiste diagnose werd gesteld. Lei was altijd een gangmaker geweest en iemand die graag de regie in handen had. Hij had een eigen bedrijf in arbo-opleidingen en was heel sportief. Hij liep zelfs marathons. Door de dementie takelde hij afschuwelijk af. Hij werd uiteindelijk bedlegerig en kon niet meer praten. De laatste tweeënhalf jaar van zijn leven zat hij in een verpleegtehuis.
Vlak voor Lei’s dood ben ik met de kinderen op Bergerbos geweest om alvast een plekje uit te zoeken. We kozen voor een open stuk, waar op dat moment heel mooi de avondzon op scheen. Lei hield erg van de zon.”
Gelovig
“Lei was best gelovig. Als we in een kerk waren, stak hij altijd een kaarsje op. Ook ging hij regelmatig naar het klooster van Zuster Clara Fey in Simpelveld. Als kind was hij daar een tijdje opgevangen. Daar had hij goede herinneringen aan. Altijd als iemand van onze familie of kennissenkring ziek was, ging hij naar het klooster of naar het graf van Zuster Clara Fey in Aken om te bidden.
We wilden zijn afscheidsdienst dan ook door een pastoor laten begeleiden. Onze uitvaartverzorger vroeg Pastoor L’Ortye uit Posterholt. Het leuke was dat hij veel familie kende uit de tijd dat hij nog pastoor was in Kerkrade, de geboorteplaats van Lei.
We hielden de uitvaart buiten in de boskapel van Bergerbos. Het was een warme dag. Behalve de pastoor hield ook onze jongste dochter een mooie toespraak. Als muziek kozen we onder andere een stuk dat in Griekenland, ons favoriete vakantieland, vaak op begrafenissen wordt gespeeld en Unchained melody uit de film Ghost. Lei was ervan overtuigd dat hij, net als in de film, zou terugkomen als geest.”
Herinneringen
“Voor het graf kozen we een maaskei die de vorm heeft van een wandelschoen. Op het gedachtenisprentje staat een foto van Lei in wandelschoenen boven op de Olympus. Die berg wandelde hij altijd op als we in Griekenland waren. Op de kei hebben we zijn naam laten graveren en de zin ‘De herinnering is het mooiste toevluchtsoord’. Het is een citaat uit het boek De acht bergen van Paolo Cognetti. Lei zei vroeger vaak dat hij op zijn herinneringen zou kunnen teren.
Nu het ergste verdriet minder wordt, kan ik ook erg genieten van mijn herinneringen aan onze tijd samen. Altijd als ik Griekse muziek opzet, ben ik in gedachten bij hem. En met een van onze dochters ben ik een jaar na het overlijden de Olympus opgegaan.”
Samen
“Het voelt alsof Lei op een of andere manier nog om me heen is. De dag nadat hij was overleden, dwarrelde een veertje langs onze patio. Het bleef hangen op ooghoogte. Sindsdien vind ik op de gekste plekken veertjes. Dat geeft troost.
Sinds Lei dood is en we zo’n mooie plek op Bergerbos hebben gevonden, ben ik helemaal niet meer bang voor de dood. Ik vind het een fijne gedachte dat ik ook hier word begraven. Dat we dan weer samen zijn, maakt me minder verdrietig.
Met ons gezin doen we jaarlijks mee aan de stiltewandeling in oktober. Dat zulke activiteiten worden georganiseerd, maakt Bergerbos ook zo bijzonder. Het is voor ons een soort jaardienst en na afloop komen de kinderen en kleinkinderen bij mij eten.
De rest van het jaar gaat iedereen individueel naar het graf, puur als daar behoefte aan is. Dat is het fijne aan een natuurbegraafplaats: er is een plekje waar je naartoe kunt gaan, maar je bent niet verplicht om te gaan om een graf te onderhouden. Zelf ga ik het liefst alleen. Ik ervaar dan veel rust. Laatst scheen de zon en was ik kastanjes aan het rapen. Toen dacht ik: het is hier zo fijn, ik zou best nog een paar uur kunnen blijven.”
November 2024